Điểm Giống Và Khác Giữa Ba Hệ Thống Tarot Kinh Điển
Khi bước vào thế giới Tarot, bạn sẽ sớm nhận ra rằng không phải bộ bài nào cũng được xây dựng giống nhau. Thực tế, hầu hết các bộ Tarot trên thị trường hiện nay đều dựa trên ba hệ thống chính: Marseille, Rider-Waite-Smith (RWS) và Thoth. Mỗi hệ bài có một nền tảng triết lý riêng, một phong cách hình ảnh đặc trưng và cách diễn giải biểu tượng riêng biệt. Vậy sự khác nhau giữa các hệ Tarot này là gì? Chúng có điểm gì tương đồng và cách tiếp cận có giống nhau không? Hãy cùng khám phá thông qua bài viết này nhé.
I. Điểm Chung Giữa Ba Hệ Bài Tarot
Cả ba hệ bài Tarot này đều có những đặc điểm nền tảng như sau:
- Giữ nguyên một cấu trúc: Đều là 78 lá bài (22 Ẩn Chính, 56 Ẩn Phụ), không giảm hay thêm vào bất kỳ lá bài nào khác vào hệ thống.
- Cùng một tầng nghĩa: Dù khác nhau về hình ảnh nhưng ý nghĩa trong lá bài đều giống nhau, chỉ khác ở cách suy luận và diễn giải thôi.
- Biểu tượng đa dạng: Mỗi hệ Tarot đều có sự chứa đựng biểu tượng riêng, dựa theo nhiều nền văn hóa và trải nghiệm học thuật khác nhau.
II. Sự Khác Nhau Giữa Ba Hệ Bài Tarot
1. Marseille – Hệ Bài Cổ Xưa Nhất
- Xuất hiện vào khoảng thế kỷ XVI – XVII ở Pháp, là một trong những hệ Tarot lâu đời nhất còn được sử dụng đến ngày nay.
- Vì bản chất hệ Marseille được phát triển từ bài tây (Playing Cards) nên những lá bài Ẩn Phụ không có tranh minh họa chi tiết, chỉ là biểu tượng theo số lượng cấp tiến (nếu là 2 of Wands thì sẽ vẽ hai cây gậy) (gậy, kiếm, ly, xu…)
- Sự sắp đặt các biểu tượng của hệ Marseille không đơn thuần là “vẽ cho vui” hay “xếp ngẫu nhiên”, tất cả đều có chủ đích, từ vị trí trên hay dưới, nằm bên trái hay phải đều đòi hỏi khả năng diễn giải sâu sắc, phải có kiến thức nền tảng từ thần số học, huyền học cổ điển.
- Hệ Marseille không thật sự phù hợp cho những Tarot Reader thuộc thế hệ mới vì việc tìm tòi kiến thức tương đối khó, hoặc hình ảnh không đủ “biểu tượng” để kiến giải. Hầu hết hệ này sẽ thu hút người sưu tầm hoặc muốn nghiên cứu cách sử dụng ở mức cao hơn.
2. Rider-Waite-Smith (RWS) – Hệ Bài Phổ Biến Nhất
- Bộ bài “quốc dân” này được phát triển bởi Arthur Edward Waite và họa sĩ Pamela Colman Smith, xuất bản lần đầu năm 1909.
- Đây được xem là hệ bài Tarot đầu tiên có hình minh họa đầy đủ và chi tiết nhất cho 78 lá bài, những lá bài Ẩn Phụ được vẽ rõ về con người, tình huống, hoạt cảnh, kích thích người dùng có thể hiểu nhanh chóng, mang tính kể chuyện, dễ học, dễ tiếp cận.
- Sử dụng nhiều biểu tượng liên quan đến Thiên Chúa Giáo, huyền học thần bí và còn áp dụng cả thần số học, tâm lý học,… Nhưng thường mọi người sẽ sử dụng thông qua cảm nhận hình ảnh trước tiên vì hệ RWS cực kỳ dễ kết nối, sử dụng một thời gian là sẽ nhanh chóng hiểu ngay.
- Cực kỳ phù hợp cho người mới học Tarot nhưng nếu nói là “bộ bài dễ nhất” thì không hẳn, vì ẩn sâu trong nét vẽ của họa sĩ Pamela có rất nhiều thông tin, dù là chi tiết nhỏ nhất từ màu sắc, ánh nhìn của nhân vật, con vật, vị thần thì đều chứa đựng nhiều điều mà “người mới” không hẳn sẽ hiểu nhanh chóng.
- Ai rồi cũng sẽ sở hữu ít nhất một phiên bản RWS vì không chỉ mang tính phổ biến mà hệ này còn là nền tảng tốt cho việc nghiên cứu, đặc biệt là nếu ai có ý định làm một bộ bài Tarot thì việc tìm hiểu hệ RWS sẽ giúp họ dễ dàng hiểu toàn bộ về Tarot ở góc nhìn đơn giản nhất. Gợi cảm xúc mạnh, dễ kết nối trực giác, lý tưởng để học hỏi cơ bản và nâng cao.
3. Thoth – Hệ Bài Trừu Tượng Nhất
- Được tạo ra bởi Aleister Crowley – một nhân vật gây tranh cãi trong giới huyền học, và hình ảnh minh họa được thực hiện bởi Lady Frieda Harris.
- Đây là một trong những hệ bài “khó nhai” nhất vì hình ảnh không chỉ trừu tượng mà mọi biểu tượng huyền học, chiêm tinh, thần số đều chứa đựng hàm ý cực kỳ sâu sắc, đòi hỏi người dùng phải cực kỳ chuyên nghiệp trong việc đọc bài Tarot mới đủ hiểu theo cách trọn vẹn nhất.
- Hệ Thoth có nét tương đồng với Marseille ở việc biểu đạt bộ Ẩn Phụ thành những hình ảnh biểu tượng nhưng sẽ thêm yếu tố chiêm tinh, màu sắc, biểu tượng huyền học để việc kiến giải trở nên sâu sắc, thú vị hơn. Bộ hoàng gia cũng thay đổi theo thứ tự sau: Princess, Prince, Queen và Knight.
- Hệ Thoth cực kỳ phù hợp với người nghiên cứu chuyên sâu, mong muốn hiểu thêm về huyền học hoặc Tarot nâng cao, giải đáp những thông tin có mức độ hỏi nhiều hơn. Đậm chất chiêm nghiệm, giúp khai mở tầng sâu trong tâm thức và trực giác tâm linh.
III. Mỗi Hệ Bài Là Một Cánh Cửa Khai Mở Giá Trị Mới Mẻ
Ba hệ thống Marseille, RWS và Thoth giống như ba ngôn ngữ khác nhau nhưng lại chung một định hướng linh hồn. Việc của mỗi hệ thống chính là truyền cảm hứng đến cho người sử dụng, từ đó họ sẽ vận dụng chính hệ thống ấy để phát triển nhận thức. Mỗi hệ mang màu sắc, triết lý và trải nghiệm riêng biệt, nhưng sau tất cả mọi thứ đều dẫn về kết quả chung nhất. Nên không có hệ bài nào là “xịn” nhất, cũng không hệ nào kém hay thú vị hơn, cả ba đều có những điểm thu hút và có đối tượng lựa chọn để sử dụng.
Với vai trò của một Tarot Reader, bạn hoàn toàn có thể trải nghiệm nhiều hệ bài khác nhau. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu thêm về các nền văn hóa, góc nhìn nguyên bản và những chi tiết đậm chất huyền học của mỗi hệ, mà ở đó bạn còn được kích thích trực giác theo từng khuôn mẫu của các hệ bài ấy. Hành trình Tarot không phải là để tìm “đáp án đúng”, mà là để tìm thấy chính mình trong từng lá bài, hiểu được sự phản ánh diệu kỳ mà Tarot mang đến cho cuộc sống của bạn.
Nguyễn Hiếu