Quẻ Dịch Số 10
Treading – Thiên Trạch Lý (Phượng Minh Kỳ Sơn) – Chọn lựa lối đi, cách xử lý nhẹ nhàng tế nhị
 |
|
Cơ bản có hai lối ứng xử trong cuộc sống con người: hành vi phát sinh từ bản ngã (ego) và hành vi phát sinh từ bản chất (essence). Trong khi người ta cần nỗ lực cả đời để đạt được sự nhận thức nội tâm, sự định tâm và sự hòa nhập với môi trường, là những yếu tố giúp bạn hành động từ bản chất, nhưng quẻ sáu hào của lá Treading lại đại diện cho một tình huống mà trong đó sự khác biệt giữa hai cách hành xử này được nêu bật rất rõ ràng.
Khi bạn thấy thiếu kiên nhẫn hoặc khó chịu với ai đó hoặc điều gì đó, đó là dấu hiệu chắc chắn rằng bản ngã đang bị kích động bởi vì mong muốn của nó có khả năng không được đáp ứng. Không khó để xác định bản ngã một khi nó bắt đầu xông xáo xúc tiến mục tiêu của chính mình và gạt người khác sang một bên để đạt được cái nó muốn, bất chấp hậu quả. Không còn biết tới những thế lực nào khác ngoài mong muốn của bản thân, bản ngã thúc đẩy một thái độ nội tâm, đó là khinh thường người khác và, một cách có ý thức hoặc vô thức, vượt qua ranh giới cá nhân của họ. Bạn có khuynh hướng tin rằng mình đặc biệt được tạo hóa sắp đặt để thực hiện nó bất kể “nó” có đồng bộ với phần còn lại của cuộc đời hay không. Bất kỳ ai bị coi là đang làm việc trái mục đích với những việc làm của bản ngã đều bị nó tự coi là không phù hợp, kém cỏi hoặc quá quắt.
Trong các tình huống như hoàn thành một dự án hay làm việc nhóm, hành vi hướng đến cái tôi sẽ không bao giờ chịu trách nhiệm về những trục trặc, nhưng khi thành công, nó sẽ nhanh chóng nhận công lao. Còn trong những hoàn cảnh bất hạnh cá nhân, bản ngã muốn trốn tránh mọi trách nhiệm bằng cách đổ lỗi cho người khác, cho sự mê tín hoặc cho thế lực bên ngoài, chẳng hạn như đổ cho số phận.
Một khi chúng ta đánh mất nhận thức và tính chính trực của bản chất, và bị phân tâm bởi những đòi hỏi của bản ngã, chúng ta sẽ hành động như người máy, áp dụng những mẫu hành vi có điều kiện cũ kỹ đã ăn sâu đến mức chúng ta bắt đầu nghĩ đó là thứ tạo nên “tôi”. Đối với bản ngã, hoạt động theo thói quen không gặp khó khăn gì vì nó có thể tiến hành cái chương trình tưởng tượng và phóng chiếu yêu thích của nó mà không hề chịu sự can thiệp từ thực tại đầy rủi ro, mạo hiểm, là thứ hiện ra khi sự nhạy cảm, tính tự phát và trách nhiệm được phép dẫn đường.
Trong khi đó, bản chất lại rất tự tin và thoải mái là chính nó nên không cần phải chứng tỏ bản thân bằng cách thúc đẩy mục tiêu của nó mà chống lại mục tiêu của người khác. Thật hạnh phúc khi đi trên con đường trung đạo và dành toàn bộ sự quan tâm cho mối thử thách, đó là nuôi dưỡng sự nhận thức về từng bước đi trên chặng đường đó. Nói cách khác, khi hành động từ bản chất, bạn sẽ dùng nhận thức và tính nhạy cảm đối đãi với tất cả các biến số đang diễn ra, bao gồm cả cảm xúc của những người xung quanh bạn, những đòi hỏi của giai đoạn, và cả cách mà bạn hành động để thúc đẩy ý thức hòa hợp và sự am hiểu của mình. Điều này đặc biệt đúng khi bạn cảm nhận có vấn đề đang nảy sinh ở đâu đó “ngoài kia” hoặc trong chính bạn. Khi bạn hành động từ bản chất, bạn hiểu rằng lối hành xử riêng của bạn không mâu thuẫn gì với hoạt động chung của tập thể. Chúng ta bước đi trên cái ranh giới mỏng manh giữa những ham muốn vị kỷ với nhận thức bản chất trong suốt cuộc đời của mình. Hiểu được những thuộc tính đặc biệt này của bản chất con người sẽ giúp cho việc đi lại trong hành trình cuộc đời giảm bớt phần hiểm nguy và tăng thêm phần bổ ích.
Các biến đổi trong quẻ dịch số 10
Hào dưới cùng
Những người biết rõ giá trị của chính mình không có nhu cầu chê bai giá trị của người khác, họ cũng sẽ không gia nhập đội ngũ những người tìm cách lợi dụng người khác để đạt được mục đích của mình. Khi bạn phát hiện quanh mình là những kẻ tự cao tự đại, cách tốt nhất là hãy lấy phẩm giá và bình dị làm cách cư xử của mình. Sẽ thật tuyệt nếu một vài người bằng cách nào đó tỉnh ngộ và làm theo tấm gương của bạn, nhưng đó không hẳn là mối quan tâm thực sự của bạn. Đứng ngoài cuộc cạnh tranh mới là phần thưởng đáng quan tâm.
Hào 2
Sân khấu đã thiết lập xong, trang phục đã sẵn sàng, và toàn bộ đoàn diễn viên đã đứng trên sân khấu. Vấn đề là, tất cả họ dường như đang cùng tranh nhau vai chính. Đừng để mình rơi vào cái bẫy với ý nghĩ rằng công việc của bạn là phân loại chúng, hoặc chứng minh thực sự bạn mới là người phù hợp nhất cho công việc. Có một chỗ dành riêng cho bạn trong hàng ghế khán giả, nơi bạn có thể ngồi lại và cười thầm trước diễn tiến của vở kịch.
Hào 3
Một trong những cách mà bản ngã phá hoại bản chất là nó cố thuyết phục bạn rằng những gì bạn làm là vô cùng “thiết yếu”, nên cần bất chấp mọi phương tiện để đạt mục đích. Điều này hầu như không bao giờ xảy ra – trong quy luật tồn tại, phương tiện và mục đích có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vì vậy, bất kể mục tiêu xứng đáng đến đâu, nếu sử dụng những phương tiện không chính đáng để đạt được mục tiêu đó, thì kết quả từ hành vi của bạn sẽ khác hoàn toàn với những gì bạn tưởng tượng.
Hào 4
Bất kể hiện tại bạn cảm thấy chao đảo như thế nào, bạn vẫn có thể đi tiếp – một cách chậm rãi, từ tốn và thận trọng. Quan trọng trên tất thảy, hãy làm việc trong giới hạn của bạn, nói thẳng những gì bạn có thể và không thể làm, đồng thời tôn trọng ranh giới của người khác. Đi chậm lại sẽ giúp bạn dễ nhận biết đường đi hơn. Khi quang cảnh xung quanh dần trở nên sáng sủa, bạn có thể xem xét các phương pháp thay thế mà bạn bỏ lỡ nếu như đã không để ý đến chúng.
Hào 5
Đôi lúc, thật khó nhận ra sự khác biệt giữa sự tận tụy thầm lặng của bản chất và sự quả quyết xảo quyệt của bản ngã, nếu chỉ nhìn từ bên ngoài. Từ bên trong, bạn biết rất rõ phương thức ứng xử nào đang hoạt động. Nhưng bạn phải dành thời gian để quán sát nội tâm và xem xét hoàn cảnh từ góc độ đó. Tùy thuộc vào kết quả bạn nhìn thấy, bạn sẽ đánh giá lại nơi xuất phát của mình và chuyển hướng.
Hào trên cùng
Giống như câu nói “xem quả thì biết vườn cây”, nên đạo đức có thể được đánh giá qua cách tác động của nó đến môi trường bên trong và bên ngoài. Nếu bạn đang thấy căng thẳng, có thể đã có sự tham gia của bản ngã vào những gì bạn đang muốn thực hiện. Nếu tất cả dường như đang diễn ra tốt đẹp với bạn, và toàn bộ tình huống dường như được lợi ích từ hành động của bạn, thì gần như chắc chắn bạn đang bắt nhịp với bản chất của mình.
Tra cứu
Luận giải ý nghĩa 64 quẻ Kinh Dịch