Sự Khác Nhau Giữa Bộ Bài Tarot, Oracle và Lenormand
Có một sự nhầm lẫn khá phổ biến: Các lá bài Tarot, Oracle và Lenormand có điểm gì giống và khác nhau? Những người mới bắt đầu tìm hiểu các lá bài sẽ thấy khó khăn trong việc chọn lựa. Họ muốn biết loại nào tốt hơn, hoặc tại sao lại có những loại bài khác nhau. Dễ hiểu thôi, bài Tarot, Oracle và Lenormand thường được bán cùng nhau trong các cửa hàng nên có thể đoán được là chúng tương tự nhau.
Đầu tiên, tôi muốn nhấn mạnh rằng: không có dạng bói toán nào tốt hơn hay dở hơn những dạng khác. Chúng đều được in trên các lá bài và được sử dụng một cách tương đương nhau (cũng đều phải xáo bài và trải trên một mặt phẳng), nhưng chúng theo hai phong cách giải đoán khác nhau. Tôi đang sử dụng cả bài Tarot, Oracle, và Lenormand, mỗi loại đều có một cách thức sử dụng và ý nghĩa riêng biệt đối với tôi. Tôi chắc chắn rằng một khi bạn nhận ra các điểm khác nhau giữa chúng thì bạn cũng sẽ như tôi, sẽ giữ chúng trong các hộp công cụ giải đoán của bạn và yêu quý chúng nhiều như tôi vậy.
Tôi có thể tóm lược sự khác nhau giữa các lá bài Tarot, Oracle và Lenormand trong hai yếu tố then chốt: cấu trúc và mục đích.
1. Cấu trúc
– Một bộ bài Tarot truyền thống có tổng cộng 78 lá, được chia thành Major Arcana và Minor Arcana. Major Arcana là 22 lá bài về sự nhận thức ở mức độ cao, được đánh số từ 0 (The Fool) đến 21 (The World). Những là bài này thường được phân loại bởi một chữ số La Mã và một tựa tên, như XIV Temperance, XII The Hanged Man, và VIII Strength. Major Arcana là những lá bài về sự nhân thức nhân – quả / mức độ cao. Chúng chỉ đến những vấn đề chính trong cuộc sống của chúng ta. 56 lá bài còn lại trong Tarot được gọi là Minor Arcana – các lá bài hướng đến những chi tiết trong một giải bài. Minor Arcana có 4 suit (Cups, Wands/Rods, Pentacles/Coins, Swords/Staves) Mỗi suit gồm các lá bài được đánh số từ Ace đến 10, và có 4 lá court cards (King, Queen, Knight, Page).
– Các lá bài Oracle có ít cấu trúc hơn. Số lượng lá bài mà tôi đã thấy được, nhiều nhất là 90 lá và ít nhất là 10 lá. Những bộ Oracle thường theo một chủ đề, Tiên (Fairies), hệ thống văn hóa, pháp thuật, động vật, các vị thần (Gods/Goddess), thiên thần, hoặc về sự hoàn thiện bản thân. Vì không bị ràng buộc trong cấu trúc phức tạp như Tarot, Oracle mang hơi hướm tự do hơn, đem lại nhiều nguồn sáng tạo hơn cho người nghệ nhân tạo ra bộ bài.
– Bộ bài Lenormand truyền thống có 36 lá, được dựa trên cỗ bài 52 lá, trong đó các lá số 2,3,4,5 trong mỗi bộ được bỏ đi. Như vậy Lenormand cũng có 4 suit như bài Tây: Clubs/Pentacles/Earth (Chuồn); Hearts/Cups/Water (Cơ); Spades/Swords/Air (Bích); Diamonds/Wands/Fire (Cơ). Ngoài rá các lá bài được phân loại theo các lớp nghĩa: tốt – trung bình – xấu. Ngoài ra cũng có thể phân loại theo tính chất các lá bài: nhóm chỉ thời gian, chỉ hành động, chỉ tâm trạng, chỉ tính cách.
2. Cách đọc bài
– Bài Tarot mang ngôn ngữ biểu tượng, nên mỗi hình ảnh, chi tiết trên lá bài đều giúp ích cho Readers trong việc nhìn nhận, tổng hợp thông tin và diễn giải cho Querents.
Ngược lại, hình ảnh trên lá bài Lenormand không mấy quan trọng, chỉ cần biết được tên lá bài là ta đã có thể biết được ý nghĩa của nó. Phần nghĩa này sẽ không khác biệt dù bạn có dùng những bộ Lenormand khác nhau… Theo quan điểm hiện đại, một số nhà nghiên cứu Lenormand cho rằng hình ảnh trên lá bài cũng có ý nghĩa quan trọng, ví dụ như hướng nhìn của người nam hoặc người nữ trong lá bài sẽ cho chúng ta thấy họ đang quan tâm đến vấn đề gì…
– Một điểm thú vị nữa là các lá bài Tarot có nghĩa xuôi và nghĩa ngược, tuỳ theo lá bài nằm xuôi hay ngược chiều khi lật bài mà ta đọc được nghĩa khác nhau. Với bài Lenormand, chúng ta chỉ sử dụng để đọc một chiều, trong bài Lenormand không tồn tại nghĩa ngược.
– Mỗi lá bài Tarot mang một ý nghĩa riêng, nó có thể được đọc một cách độc lập, hoặc khi được đặt trong một trải bài (spread), ý nghĩa của mỗi lá sẽ tuỳ thuộc vào câu hỏi trong trải bài đó. Ví dụ với trải Celtic Cross nổi tiếng, mỗi vị trí lá bài đều có câu hỏi nhất định, chỉ cần đem lá bài ở vị trí số 1 đặt vào vị trí số 2 thì nghĩa sẽ thay đổi. Vì vậy với 78 lá bài Tarot, có rất nhiều cách để diễn giải ý nghĩa của chúng.
– Trong khi đó, bài Lenormand sẽ được đọc theo từng cặp một (2 lá với nhau). Trong các kiểu trải bài cổ điển gồm 3 lá, 5 lá, 9 lá, hay trải Grand Tableau (dùng toàn bộ 36 lá bài), ý nghĩa của mỗi lá bài không phụ thuộc vào vị trí của nó trong trải bài. Nghệ thuật của bài Lenormand chính là ở sự kết hợp các lá bài với nhau, lá này bổ sung nghĩa cho lá kia…cứ vậy đến hết trải bài, tạo thành nhiều tầng nghĩa chồng lên nhau. Do đó, một trải bài càng nhiều lá thì độ phức tạp cũng tăng dần, và thông tin của nó mang đến cũng đầy đủ, chi tiết hơn. Có rất nhiều phương pháp đọc một trải bài Lenormand, ví dụ như phương pháp Đường Chéo (Diagonals), phương pháp Phản Chiếu (Mirroring)… Kết hợp nhiều phương pháp với nhau bạn càng thu thập được nhiều dữ liệu hơn từ những lá bài.
– Về cách đọc Oracle đơn thuần là đọc sách hướng dẫn kèm theo và cảm nhận hình ảnh. Không có hướng dẫn cụ thể nào chung cho tất cả bộ Oracle, mà chỉ có bạn tự cảm nhận qua mỗi bộ. Chúng đòi hỏi ít sự giải nghĩa hơn và rất dễ hiểu. Hệ thống biểu tượng trong các lá bài ít mơ hồ hơn, đôi lúc giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc giải đoán. Trải bài là trải riêng theo từng bộ được hướng dẫn trong cuốn sách đi kèm. Thường các bộ Oracle sẽ được đi kèm sách hướng dẫn chi tiết, giúp bạn có thể gợi mở nhiều điều tốt đẹp mà Oracle mang lại.
3. Mục đích sử dụng
– Bài Tarot được sử dụng nhiều như một liệu pháp tâm lý, nó chỉ ra tại sao con người ta lại hành động như vậy, cách họ nhìn nhận vấn đề như thế nào, nên giải quyết vấn đề ra sao… Nó nghiêng về việc phân tích, diễn giải từ gốc rễ vấn đề để tiên đoán được xu hướng tương lai, giúp người xem định hình được hiện tại và hình dung ra cách thức để lựa chọn con đường tốt nhất cho bản thân.
– Bài Lenormand được sử dụng để tiên đoán tương lai và nhìn lại quá khứ. Với Lenormand, bạn như đang quan sát một lát cắt cuộc sống với những chuyển động lên xuống, qua lại của một hay nhiều người, cũng như nhìn thấy được kết quả cho những hành động của họ. Phương Tây, người ta có một tên gọi khác cho Lenormand là Fortune Telling Oracle, chúng ta có thể hiệu được Lenormand chuyên dùng cho các vấn đề tiên tri.
– Bài Oracle được dùng để nhận lấy những lời khuyên tươi đẹp, những ý tưởng tuyệt vời, những cảm hứng sáng tạo mà tác giả mang đến cho người sử dụng. Những lời khuyên của Oracle sẽ đi theo chủ đề của bộ bài mà nó đi cùng, thường mang những nghĩa tích cực, tươi đẹp, như trong các cuốn sách Cửa sổ tâm hồn, làm đẹp tâm hồn… Đồng thời có những bộ Oracle giúp ta nhận biết được vấn đề ở mức độ tổng quan. Như vậy nghĩa là, Oracle có mục đích gì, tùy vào chủ đề mà tác giả mang đến, thường sẽ được ghi rõ trong cuốn sách hướng dẫn đi kèm.
Nói như vậy, không có nghĩa Tarot không thể dùng để tiên tri, và Lenormand không thể dùng để phân tích tâm lý, hay Oracle không thể làm được 2 điều trên. Một điều hiển nhiên, bài Tarot, Lenormand và Oracle là 3 hệ thống “bói toán” khác nhau, cả 3 đều có thể đưa ra câu trả lời cho cùng một câu hỏi với góc nhìn khác nhau. Mỗi loại bài có một thế mạnh riêng của nó.
Dựa theo Như Mai