Lá XIII. Death – Tarot of Marseilles
XIII – Death (L’Arcane Sans Nom / The Nameless Arcanum)
Sự Biến Đổi, Cuộc Cách Mạng Sâu Sắc
Sai lầm phổ biến nhất liên quan đến Lá Ẩn này đến từ một phong tục hời hợt khiến nó bị gán nghĩa và đôi khi được đặt tên là Death (Cái chết). Gánh nặng của sự thiếu chính xác này đè nặng lên cách diễn giải Lá Ẩn XIII. Dĩ nhiên, hình ảnh trung tâm chúng ta thấy ở đây là một bộ xương với một lưỡi hái đang thu hoạch, vốn là một biểu tượng truyền thống của cái chết. Tuy nhiên có nhiều yếu tố cho phép chúng ta loại bỏ cách giải nghĩa đơn thuần này. Một mặt, Lá Ẩn XIII không có tên. Sau một công cuộc đào sâu dốc cạn mà Hanged Man đã đạt được, lá bài này kêu gọi sự thanh lọc quá khứ một cách triệt để, một cuộc cách mạng về chiều sâu không lời hoặc trước khi biết nói của một cá nhân, trong sự tối tăm của địa vật ảm đạm đó, chính là vùng chưa được khám phá của chính chúng ta, mà từ đó, tính nhân văn của chúng ta nổi lên một thứ ma trận.
Mặt khác, nếu để ý ta thấy rằng số 13 không phải là số cuối cùng của bộ Ẩn chính, mà nó nằm ở hơi quá khoảng giữa một chút. Nếu lá bài biểu thị sự kết thúc, nó phải là con số 22. Vị trí nằm ở trung tâm bộ Tarot của lá bài khiến ta liên tưởng đến công việc dọn dẹp, một cuộc cách mạng sẽ trở nên cần thiết cho sự làm mới lại và sự đi lên theo sau đó, từng bước tiến đến hiện thực hóa thế giới một cách hoàn toàn. Hơn nữa, lá bài chỉ có số mà không có tên này là sự lặp lại của The Fool, lá bài có tên mà không có số. Sự tương đồng giữa hai hình dáng khá rõ: Bộ xương của Lá Ẩn XIII có thể là The Fool khi ta nhìn vào hình ảnh chụp X-quang. Chúng ta có thể suy luận ra rằng hai Arcana này đại diện cho hai mặt của cùng một năng lượng cơ bản. Tuy nhiên, nếu The Fool là thành tựu đầu tiên và trước nhất, một sự đóng góp, một sự giải phóng, thì Lá Ẩn XIII gợi lên một công việc tương tự như cày bừa hay gặt hái, chuẩn bị đất đai cho một cuộc sống mới. Một lần nữa, ở đây có một manh mối rõ ràng giúp chúng ta thoát khỏi lối giải nghĩa đơn giản: Bộ xương này có màu máu thịt, màu sắc nổi trội của đời sống hữu cơ. Đây là bộ xương bên trong cơ thể chúng ta, xương, tinh chất sống, cấu trúc của toàn bộ chuyển động, không phải là bộ xương mà chúng ta để lại khi chúng ta bắt đầu cuộc sống này.
TỪ KHÓA
Thay đổi – Đột biến – Cách mạng – Giận dữ – Chuyển biến – Thanh tẩy – Thu hoạch – Bộ xương – Cắt giảm – Thành tựu – Loại bỏ – Hủy diệt – Nhanh chóng
Chiếc xương trắng trên mặt đất gợi ý đến bộ xương khô (từ skeleton – bộ xương – bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là “khô”), nhưng ngay cả chiếc xương này cũng đang chuyển động hướng đến một cuộc sống mới. Chiếc xương bị xuyên thủng bảy lỗ, trông như một cây sáo, nhạc cụ chỉ mong chờ một luồng hơi để phát ra âm nhạc; luồng hơi này rất có thể là thần linh. Vì thế không thể suy luận rằng Lá Ẩn XIII có ý nghĩa là “Cái Chết”. Nhưng chúng ta có thể thấy sự chuyển biến căn bản, một cuộc cách mạng hoặc một sự thay đổi hoàn toàn ở lá bài này. Hình người với chiếc lưỡi hái có sự sống động (màu đỏ) và tinh thần (màu xanh), đang trong quá trình làm nên bản chất của ông ta, một bản chất sâu thẳm bên trong. Ông ta nắm chiếc cán màu vàng của lưỡi hái, là màu của trí tuệ: thông qua giai đoạn ước mơ và suy ngẫm, sức lao động bỏ ra nay đã gặt hái thành công. Sự hung hăng hoặc giận dữ, cho dù là tỏ ra hay chịu đựng, thường có thể thấy được trong lá Ẩn XIII. Tuy nhiên, có thể công việc này giống như sự bùng phát năng lượng, một vụ nổ giải phóng và chóng vánh. Nó là tiến trình loại bỏ, xem bản ngã như một cánh đồng và thuần hóa nó. Không còn phải chịu đựng một yếu tố vô ích nào nữa; những khái niệm nhỏ hẹp và những hệ thống giá trị đang cầm tù chúng ta được quét sạch đi, kéo theo nó là sự đồng lõa từng cột chặt chúng ta một chỗ trong tình trạng vô tri hoặc hỗn loạn tâm trí. Mọi ràng buộc của sự lệ thuộc đã được cắt bỏ, cho phép chúng ta lấy lại tự do đã mất, chính là sự tự do mà The Fool làm biểu tượng ban đầu.
Mặt đất màu đen mà Lá Ẩn XIII đang làm việc là một liên tưởng đến chất cặn trong thuật giả kim, hoặc vũng bùn lầy mà từ đó đóa hoa sen mọc lên theo truyền thống Phật giáo. Đó là màu của tiềm thức, sự trống rỗng và sự bí ẩn sâu xa mà trên đó ta thấy được hai mặt. Ta không biết nó được cắt ra hay mọc lên từ đất đen – dù trong trường hợp nào thì bộ xương cũng tự dựa vào mình để tiếp tục đi tới. Hình tượng cha và mẹ đã sớm bị phế truất, do vậy sự cao quí sâu thẳm của đàn ông và phụ nữ xuất hiện trong dáng vẻ của các hình mẫu được tinh lọc. Như vậy hai nhân vật truyền thống hoàng gia được sinh ra ở đây, cũng giống như hai loài cỏ đang mọc lên: một có màu xanh đậm, màu của sự lĩnh hội tinh thần trực giác, và một có màu vàng, màu của trí tuệ chủ động và dương tính.
Hình 1: Chiếc sáo bằng xương, gợi đến một loại nhạc cụ trong truyền thống Tây Tạng.
Hình 2: Hai cái đầu bị cắt lìa trên mặt đất có thể là những khái niệm thừa hưởng từ cha mẹ.
Hình 3: Bốn chữ tên thánh ở phía sau xương sọ.
Hình 4: Trên đầu cột sống là một bông hoa hay một nút thắt màu đỏ, sống động.
Hình 5: Trái tim ẩn.
Chúng ta cũng có thể nhìn thấy những bàn chân và những bàn tay rời rạc nằm trên mặt đất đen, một số có hình dáng hoàn hảo, số khác không còn nguyên vẹn. Chúng đã bị cắt rời chăng? Hay chúng đang mọc ra? Trong khả năng thứ hai, chúng ta có thể nói cái mới đang nảy mầm từ bề mặt. Nếu xem xét kỹ hơn hình ảnh bộ xương chúng ta sẽ thấy có hơn một khuôn mặt. Có một cái bóng của khuôn mặt nhìn nghiêng, như thể bóng tối của mặt đất dâng lên đến đầu, và trí óc thì trống rỗng. Con mắt của bộ xương trông giống như một con rồng đang tự cắn đuôi mình, biểu trưng cho bản chất vô tận của vũ trụ.
Đầu của bộ xương mang hình dạng của mặt trăng, dấu hiệu của sự dễ tiếp thu, và phía sau đầu, nếu xoay ngang lá bài, ta sẽ thấy giữa những khe rãnh có đánh dấu những chữ Do Thái Yod-Hay-Vav-Hay, tạo ra cái tên thánh. Tổng cộng số chữ cái trong bốn chữ này trong bảng chữ cái Do Thái tương đương với số 26, con số của thần thánh, trong đó số 13 là đúng một nửa.
Con số này mang tính thần thánh, nhưng cũng không hoàn toàn thần thánh, nó hoạt động trong một hình hài. Xương chậu và cột sống của bộ xương mượn sắc màu của lưỡi hái: xanh da trời và đỏ, như thể hai màu này (hành động sôi nổi và sự dễ lĩnh hội tinh thần; xem trang 100) tạo nên nền tảng của sự phát triển suốt theo cột sống, tựa như phiến lá lúa mì, vươn tới bông hoa bốn cánh màu đỏ nâng đỡ cái đầu. Ẩn giữa khung chậu của bộ xương là một trái tim màu xanh như đang nói với chúng ta rằng nó hoạt động với tình yêu. Đầu gối và khuỷu tay có một bông hoa ba cánh hoặc một cây cỏ ba lá màu đỏ, một lần nữa chỉ rõ hoạt động ở các điểm chiến lược trong cơ thể. Đầu gối và khuỷu tay là vị trí của Nghiệp, của sự giao tiếp với đám đông. Một chân và cánh tay của phần cơ thể có màu thịt thấm đẫm một màu xanh nhạt. Đây là một thứ mang tính giao tiếp và hoạt động, vừa mang tính thể xác vừa mang tính tinh thần, vừa là con người vừa là thần thánh, có sự chết chóc và có sự bất tử. Chiếc mặt nạ trông thật đáng sợ. Ngay cả khi biết bộ xương ẩn giấu hoạt động thần thánh, chúng ta vẫn cảm thấy sợ hãi bởi vẻ ngoài của nó và nhìn hình ảnh này như một nhân vật què quặt và không có trí tuệ, đang gặt hái một cách ngẫu nhiên, không một chút tôn trọng cuộc sống hay cái đẹp. Nó hiện lên như một sự đe dọa không thể khẩn cầu, tựa như cái chết bất công và tàn nhẫn. Tuy nhiên, hành động của nó chỉ ra con đường của sự biến chuyển và đưa chúng ta từ chết chóc đến với bất tử của ý thức cá nhân.
LUẬN GIẢI
Lá bài này đòi hỏi một sự tinh tế khi giải nghĩa. Những dự đoán tiêu cực sẽ có hại và vô dụng: không cần thiết phải đọc thành cái chết, sự què quặt hay bệnh tật ở lá bài này. Một vài đối tượng giải bói trở nên sợ hãi khi vừa nhìn thấy lá bài này trong một lượt trải bài. Cái cần thiết ở đây là khám phá sự chuyển biến chủ yếu mà nó ngụ ý, sự thay đổi nào đang mong muốn hoặc đang diễn ra, và có thể là những mối đe dọa nào cần phải tránh. Đôi khi nó có thể xoay quanh sự than khóc cần được tỏ bày, và đôi khi là sự giận dữ khủng khiếp cần phải biểu hiện. Vậy là một lần nữa, Lá Ẩn XIII đôi khi ám chỉ tính hung hăng vô thức hoặc nhu cầu biểu lộ một năng lượng mà chuyên gia tư vấn không biết làm cách nào diễn đạt một cách tích cực. Trường hợp này ta nên xem liệu năng lượng trong lá The Fool (cùng hướng, cùng sự chuyển động, nhưng có ý nghĩa ít tiêu cực hơn) là không thể thích hợp hơn. Nhưng khi cần sự thay đổi, Lá Ẩn XIII sẽ đem đến sự nhanh chóng triệt để, điều này tạo nên sự nhẹ nhõm đáng kể.
VÀ NẾU LÁ BÀI ẨN XIII LÊN TIẾNG
“Nếu bạn thúc đẩy mình đi nhanh hơn, bạn sẽ bắt kịp tôi. Nếu bạn đi chậm lại, tôi sẽ bắt kịp bạn. Nếu bạn bước đi một cách chậm rãi, tôi sẽ đồng hành cùng bạn. Nếu bạn xoay người lại, tôi sẽ khiêu vũ với bạn. Bởi cuộc gặp gỡ của chúng ta là không thể tránh khỏi, hãy đối diện với tôi một lần! Tôi là cái bóng bên trong bạn, là kẻ cười lớn đằng sau ảo ảnh mà bạn gọi là hiện thực. Kiên nhẫn như một con nhện, được gắn vào như một viên ngọc trong từng khoảnh khắc của bạn, tôi là người mà bạn chia sẻ cuộc đời – hoặc giả như bạn từ chối, bạn sẽ không thể sống trong sự thực. Bạn có thể chạy trốn qua bên kia thế giới, nhưng tôi luôn ở bên bạn. Từ khi bạn sinh ra, tôi là người mẹ không ngừng đưa bạn bước vào thế giới này. Vì vậy hãy tận hưởng! Chỉ khi bạn nắm bắt tôi thì cuộc sống mới trở nên đầy ý nghĩa. Những kẻ loạn trí, những người không công nhận tôi, đang bám vào những thứ tôi đang sở hữu mà không nhận ra điều đó. Không thứ gì không mang dấu ấn của tôi. Sự vô thường vĩnh hằng, tôi là bí mật của các nhà hiền triết: họ biết họ chỉ có thể tiến lên trên con đường của tôi.
“Những ai hợp tác với tôi sẽ trở thành những trí tuệ mạnh mẽ. Những ai phủ nhận tôi, tìm sự trốn chạy vô ích, sẽ đánh mất những vui sướng trong phù du. Mặc dù đang tồn tại, nhưng họ không biết phải làm gì. Khi bị mắc kẹt trong đau đớn, họ không biết phải sống ra sao.
“Trẻ con không thể hình dung ra tôi. Nếu hình dung được, chúng không còn là trẻ con nữa, vì tôi là sự kết thúc của thời thơ ấu. Những ai nhận ra tôi trên con đường của mình sẽ trở thành người trưởng thành. Họ biết rằng họ thuộc về tôi. Tôi ngấu nghiến hết những khó khăn, thành tựu, thất bại, tình yêu, nỗi thất vọng, khoái lạc, nỗi đau, cha mẹ, con cái, niềm tự hào, ảo ảnh, sự giàu có của họ. Tôi tiêu hủy tất cả. Sự tham lam của tôi là vô kể; thậm chí tôi hủy diệt cả thánh thần. Nhưng một khi tôi chạm đến vị cuối cùng, vị thần đích thực, một khi những chiếc mặt nạ bị phân hủy trong ruột của tôi, tôi đã học được từ vị thần đó. Trong sự bí ẩn khó tả của ngài, trong sự hiện diện vô hình của ngài, tôi tự giết mình… Tôi chỉ nuốt chửng những bản ngã. Mỗi bản ngã có một hương vị riêng biệt, cái sau lại đắng hơn và nặng mùi hơn cái trước.
“Nhờ có tôi, mọi thứ trở thành cát bụi và sụp đổ. Nhưng tôi không cho đó là bi kịch. Tôi biến sự hủy diệt thành một tiến trình của sự nguy nga tráng lệ. Tôi chờ đợi cuộc sống phô ra cái đẹp tuyệt đỉnh của nó; đây là lúc tôi loại bỏ nó cùng chính cái đẹp đó. Khi mọi vật chạm đến giới hạn của sự phát triển, tôi bắt đầu phá hủy nó cũng với một tình yêu đã dùng để xây đắp nó. Thật vui sướng! Một sự vui sướng không thể đong đếm! Sự hủy diệt vĩnh viễn của tôi mở đường cho sự sáng tạo không ngừng nghỉ. Nếu không có kết thúc thì không thể có khởi đầu. Tôi sẵn sàng phục vụ sự vĩnh hằng, sự vĩnh hằng của bạn. Nếu bạn hiến dâng cho sự biến đổi, bạn sẽ trở thành chủ nhân của khoảnh khắc phù du, bởi vì bạn sẽ trải qua thời khắc đó trong xúc cảm mãnh liệt vô tận của nó. Vì tôi, mà sự ham muốn được tạo ra ở bụng, ở cơ quan sinh dục. Sự giao hợp dùng để chinh phục sự vĩnh hằng.”
“Nếu bạn không có một cơ thể bằng xương bằng thịt, tôi sẽ không tồn tại. Nếu bạn trở thành một trí tuệ thuần khiết, tinh thần thuần khiết, tôi sẽ biến mất. Nếu không có vật chất, tôi sẽ không tồn tại nữa. Thế nên bạn có dám đặt cược xương thịt của mình vào miệng tôi chăng! Để thắng cuộc, bạn phải trao cho tôi mọi thứ bạn có, mà thực sự nó luôn thuộc về tôi. Những ý tưởng, cảm giác, khát khao và nhu cầu của bạn, tất cả đều thuộc về tôi. Nếu bạn muốn giữ lại một thứ gì đó, cho dù là nhỏ bé, thì bạn, kẻ chẳng là gì và không có gì, sẽ đánh mất nó. Bạn sẽ đánh mất sự vĩnh cửu.”
“Hãy hiểu rõ điều này: trong bóng tối đen kịt, tôi là con mắt của một thứ không thể tưởng tượng được mà bạn có thể gọi là Chúa trời. Tôi cũng là ý chí của Chúa. Nhờ tôi, bạn quay về với Chúa. Tôi là cánh cửa thần thánh: Ngài, người bước vào lãnh địa của tôi, là một nhà hiền triết, và ngài, người không thể tỉnh táo bước qua ngưỡng cửa của tôi là một đứa trẻ run sợ bị che lấp trong những mảnh vụn của nó. Bạn phải tiến vào tôi với sự tinh khiết. Hãy từ bỏ mọi thứ, ngay cả sự khách quan vô tư; hãy tự hủy diệt bản thân bạn. Chỉ khi nào bạn biến mất thì Chúa sẽ xuất hiện.”
Bạn muốn có sức mạnh? Bằng cách chấp nhận tôi, bạn sẽ là kẻ mạnh nhất. Bạn muốn sự thông thái? Bằng cách chấp nhận tôi, bạn sẽ là kẻ thông thái nhất. Bạn muốn sự can đảm? Bằng cách chấp nhận tôi, bạn sẽ là kẻ can đảm nhất. Hãy cho tôi biết bạn muốn gì! Nếu bạn trở thành người tình của tôi, tôi sẽ trao nó cho bạn. Khi bạn cảm thấy tôi là một phần thân thể bạn, tôi sẽ biến đổi khái niệm mà bạn nghĩ về bản thân bạn. Tôi sẽ khiến bạn chết trong sự sống và trao cho bạn cái nhìn chăm chú thuần khiết của cái chết: hai cái hốc độc lập mà qua đó chỉ duy nhất có Chúa đang quan sát chúng ta. Thời khắc đó trở nên khủng khiếp; mọi thứ biến thành một tấm gương, và bạn sẽ thấy mình trong mọi vật, mọi hình dạng, mọi quá trình. Cái mà bạn gọi là “cuộc sống” trở thành một điệu nhảy của những ảo ảnh. Hiện thực và giấc mơ không còn sự khác biệt nữa.
“Đừng run rẩy, đừng lo sợ, hãy tận hưởng! Cuộc sống, dù rằng là hư ảo và phù du, vẫn biểu lộ vẻ đẹp vĩ đại nhất của nó trong thời khắc đó. Bằng cách trao cho tôi cái nhìn chăm chú của bạn, bạn sẽ hiểu rằng được sống là một phép nhiệm màu.”
“Tôi không thích người ta nhận ra tôi trước khi đến thời điểm thích hợp của họ. Tôi muốn mọi người gọi tôi trong khoảnh khắc quí giá họ nắm bắt được tôi là ai. Nếu bạn lao đến với tôi bằng cách tự vẫn, tôi sẽ không đem tới sự thông thái, bởi vì bạn đã bắt chước tôi như một sự hủy diệt thô bạo. Tôi không phải là một tai họa vô lý. Tôi có một ý nghĩa sâu sắc; tôi là người khai tâm vĩ đại, người Thầy vô hình thu mình bên dưới vật chất. Khi điên cuồng nài nỉ tôi, bạn làm tôi tức giận, và khiến tôi hành động trái với ý muốn của mình. Chỉ những người vươn tới tôi với đầy đủ nhận thức mới cho tôi niềm hạnh phúc tuyệt đỉnh. Nhưng đa phần muôn loài đến với tôi bằng sự ngu xuẩn thông qua chiến tranh, tội ác, sự đồi bại, bệnh tật và thảm họa. Hiếm có ai đạt được đến trạng thái của Ý Thức trong sáng mà trong đó tôi trở thành đỉnh cao của sự hiểu biết. Những cá nhân đó không bao giờ ngừng công nhận tôi, trong khi tôi là một sự ngạc nhiên đối với những người khác. Người cam chịu số phận với ý nghĩ chấp nhận làm con mồi của tôi sẽ sống trong thanh nhàn, tự do và vui sướng, sẽ đối diện sự gây hấn với lòng tự tin, không gặp những cơn ác mộng, và nhận ra những khát khao của mình. Mất đi niềm hy vọng, chúng ta cũng sẽ mất đi nỗi sợ hãi.”
“Đừng đưa tay bạn cho tôi, bởi tôi sẽ khiến nó thối rữa ngay lập tức. Hãy trao cho tôi ý thức của bạn. Hãy tan biến trong tôi để cuối cùng bạn trở thành “Toàn phần!”
TRONG NHỮNG CÁCH GIẢI NGHĨA TRUYỀN THỐNG
Sự Biến Đổi Sâu Sắc – Sự Xoay Vòng – Cắt giảm – Loại Bỏ Những Gì Ngăn Cản Chúng Ta Tiến Tới Trước – Chấm Dứt Một Ảo Ảnh – Sự Đoạn Tuyệt Có Lợi – Giận Dữ – Cuộc Cách Mạng – Sự Hung Hăng – Thu Hoạch – Việc Than Khóc Cho Một Người Hoặc Một Tình Huống – Nỗi Căm Ghét – Bạo Lực – Dọn Rửa – Thanh Lọc Hoàn Toàn – Bản Chất Của Sự Thay Đổi – Cộng Việc Của Tiềm Thức – Khuôn Mặt Hủy Diệt Của Vị Thần – Cái Chết Như Mặt Nạ Vĩ Đại Của Vị Thần – Sự Chuyển Hóa – Xóa Bỏ Cái Cũ Để Dọn Đường Cho Cái Mới – Hoạt Động Trên Bộ Xương Người – Sự Vận Động Chủ Yếu – Tia X – Chuyên Gia Tâm Lý Hoặc Người Đồng Hành Với Sự Thay Đổi
Nhập Môn Tarot of Marseilles – Sách The Way of Tarot
Bảng tra cứu ý nghĩa 78 lá bài Tarot of Marseilles