Bramble / Mâm xôi
An dris bennaichte
Rubus fruiticosus
Xuôi. Ngoan cường – Ranh giới – Bám rễ
Ngược. Ngạt thở – Cáu kỉnh – Phòng vệ
Ngấy, hay thường biết đến với tên gọi Mâm xôi đen (Blackberry), có thể tìm thấy ở mọi nơi trên thế giới, và là loài thực vật bản địa của hầu hết các nước ở châu Âu. Tại Anh, nó mọc dại ở bờ rào hay những bãi đất trống, tạo nên những thành lũy bất khả xâm phạm bởi thân mình gai góc đan chằng chịt vào nhau. Bù lại, bên cạnh bản tính khó gần, cây lại cho rất nhiều hoa trắng nõn hoặc phớt hồng nở từ độ tháng Năm. Hoa trở mình thành những chùm quả tím thẫm, nhìn xa tựa như màu đen, rất tươi ngon.
Lá bài được thể hiện với chủ đích gợi lên nét đặc trưng nhất của Ngấy – thời gian ra quả cực dài, bằng cách thể hiện cả những quả đã chín và những quả vừa chớm nở trên cùng một nhành cây. Trên hòn đá bên dưới, ta thấy được dấu hiệu Oghan cho loài cây này – M, viết tắt của Muin. Một vài học giả gắn kí tự này với dây nho, số khác thì cho rằng nó liên quan đến ngấy nhiều hơn. Quả của cả hai loại cây trên là nguyên liệu chế tác rượu, điều này là lý do khiến cho mẫu tự Ogham này được xem như sự kết hợp giữa việc nới lỏng trở ngại và thâm nhập trực giác hay phán đoán của con người.
Nghĩa xuôi. Nếu bạn từng thử đào rễ cây ngấy, bạn sẽ thấy được độ “cứng đầu” của chúng ngay – chúng bám sâu dưới lòng đất, một vài hệ thống rễ vươn mình làm bá chủ cả một khoảng đất rộn và có độ tuổi cao. Do đó, ngấy là biểu tượng hoàn hảo cho sự dai dẳng và bền chặt. Chẳng ai có thể đẩy được nó đi và bản thân nó cũng chả muốn đi đâu cả! Nếu chọn được lá bài này, bạn đang trong trạng thái “quyết không lùi bước” – cố gắng bám trụ và phòng vệ cho lãnh địa của bản thân. Hoàn toàn có khả năng lá bài ám chỉ một con người gai góc và bướng bỉnh. Hãy luôn nhớ cảm giác khó khăn khi dời một cây ngấy ra khỏi vị trí vốn có, và nhớ luôn cái cách mà nó – vào thời điểm thích hợp – có thể sản sinh ra những chùm quả thơm mát ngọt ngào. Biết được ranh giới của bản thân là liều thuốc bổ cho nguồn năng lượng cảm xúc và tâm hồn, và khi tham gia vào các mối quan hệ, nhạy cảm với ranh giới của người khác cũng là liều thuốc để ta bảo toàn hảo hữu. Thông thường, nếu ta biết tôn trọng ranh giới của kẻ khác và biết khi nào cần cho họ những khoảng không riêng, họ sẽ thấy cảm kích và đối đãi rộng lượng lại với ta.
Nghĩa ngược. Ngấy là biểu tượng của Nữ thần. Như một người mẹ, loài cây tự bảo vệ bản thân bằng lớp gai nhọn và từ đó cho ra quả ngọt. Nhưng nếu rút ra được lá bài theo chiều ngược, nó là lời cảnh bảo một vài mặt trong cuộc sống của bạn đang bị bảo bọc quá mức – thay vì cùng phát triển thì lại bóp nghẹt mọi thứ xung quanh để bảo vệ những đứa con mình. Hoàn toàn có khả năng rằng bạn, hay một người được trải bài này ám chỉ, tỏ ra phòng vệ quá mức đối với một tình huống hay với một người khác. Tại Scottland, những người cáu kỉnh được tả bằng câu “xiên xẹo như dây cây ngấy” và do vậy, lời gợi ý từ lá bài là hãy khoan dung và biết tiếp nhận lập trường của người khác nhiều hơn. Nói một cách khác, lá bài đơn giản mô tả trạng thái cáu gắt hoặc khó chịu với một tình huống đã bám rễ quá sâu. Sự dai dẳng đó cứ như một kẻ thù ngoan cố bám đuổi bạn vậy.
CÂY NGẤY PHƯỚC LÀNH
Khi hái lượm quả mâm xôi đen, chúng ta đang lặp lại hành động mà những người thợ săn – tổ tiên ta đã làm hàng ngàn năm trước; hạt mâm xôi đen được tìm thấy trong bao tử một người đàn ông thời kì Đồ đá mới đào ở Essex. Về sau, mâm xôi đen, cùng với một số loài bản địa như nham lê (bilberry) và cơm cháy (elderberry); được dùng không chỉ để ăn mà còn để chưng cất rượu hay tạo hương vị cho bia. Thân cây ngấy được dùng để buộc rơm để tạo nên “skep” – tiền thân của cách loại rổ đan có hình dạng tổ ong như giỏ mây thời hiện đại. Tại Scottland, loài cây giá trị đến nỗi được gọi là an dris bennaichte – “cây ngấy phước lành”; ngoài ra nó còn một số tên khác như Blackbutter, Blackbides, Bumblekites hay Scaldberries. Ở vùng Glencairn – Scottland, có một câu đố về loài cây này:
Trắng như tuyết, nhưng không phải tuyết.
Đỏ như máu, nhưng không phải máu.
Đen như mực, nhưng không phải mực
Vào thời xưa, lá cây ngấy là phương thuốc chữa những vết cháy hay bỏng nước – đóng vai trò cứu trợ như một loại bùa chú. Quả mâm xôi, nếu thu lượm vào đúng chu kì trăng, được tin là chống lại được quỷ dữ; và bò dưới một bụi mâm xôi được cho là cách hiệu quả để chữa chứng phong thấp. Tại Cornwall, người hay thậm chí là gia súc bị bỏng, phải bò hoặc bị kéo dưới vòm cây ngấy. Còn ở Gloucestershire, trẻ em bị bướu nhớt hay sa ruột cũng phải đi qua những con đường phủ bởi vòm mâm xôi theo chiều xuôi hay ngược tương tự như trên.
Vào tiết Alban Elfed, lễ hội Druid độ Thu phân, tất cả những quả mâm xôi đen đều phải được thu lượm – đây là thời điểm điều chế rượu mâm xôi. Bạn có thể uống rượu ủ từ năm ngoài tại tiệc mừng nhưng nên nhớ hãy nhanh nhanh nếu muốn hái thêm – theo truyền thống người ta bảo rằng “quỷ dữ sẽ đái lên những quả berry vào đêm Michealmas” – ngày 29 tháng Chín, một tuần sau thời điểm thu phân. Vào lúc đó, mâm xôi đen thường sẽ bị chua hoặc bị nấm mốc hay vi khuẩn xâm nhập.
Bộ bài Druid Plant Oracle–